میلگردها به دو دسته کلی آجدار و ساده تقسیم بندی می شوند. میلگرد بدون آج را میلگرد ساده و میلگردی که در لبه های آن دارای برآمدگی هایی باشد را میلگرد آجدار می نامیم. میلگردها معمولا در افزایش مقاومت بتن و تقویت فونداسیون به کار می روند، پس می توان گفت عمده کاربرد میلگرد در صنعت ساختمان سازی می باشد.
میلگردها از لحاظ ظاهری به ۳ دسته میلگرد ساده، میلگرد آجدار و کلاف تقسیم بندی می شوند.
سطح میلگرد فولادی ساده کاملاً صاف و یکنواخت است. این میلگردها در سایزهای ۶ تا ۵۰ میلی متر در دسترس هستند و کاربردهای متفاوتی در صنعت ساخت و ساز دارند. یکی از کاربردهای میلگرد صاف در ساخت درز انقباض برای خیابان ها و فرودگاه ها است. درز انقباض برای جلوگیری از جمع شدگی و ترک خوردن بتن بکار می رود. درزهای انقباض در فواصل معین بین بتن ها جایگذاری می شوند و از بروز ترک خوردگی جلوگیری می کند.میلگردهای صاف به راحتی خم و بدون صدمه زدن به کل ساختار میلگرد برش داده می شوند. برای ساختمان های سنگین و سازه هایی مثل پل، استفاده از میلگرد صاف به هیچ عنوان توصیه نمی شود. زیرا اتصال محکمی بین بتن و میلگرد ایجاد نمی شود و احتمال جدا شدن میلگرد از بتن به دلیل فشار بالا وجود دارد.
میلگردهای آجدار معمولا دارای آجهای عرضی و طولی هستند. آج عرضی، برجستگیهایی است که با یک زاویه مورب نسبت به محور طولی میلگرد ایجاد میشود. آج طولی، نوعی از آج است که ساخت آن به صورت یک شکل، یکنواخت، ممتد و موازی با محور طولی میلگرد صورت میگیرد. شکل زیر، مقطع طولی انواع میلگردهای آجدار را نمایش میدهد.
|
|
میلگرد آجدار مارپیچ یکنواخت
|
![]() |
میلگرد آجدار مارپیچ دوکی
|
![]() |
میلگرد آجدار جناغی یکنواخت
|
![]() |
میلگرد آجدار جناغی دوکی |
![]() |
میلگرد آجدار مرکب دوکی |
![]() |
این نوع مقاطع سطحی زبر و آجدار دارند بنابراین مشکلات مقاطع صاف برای قرارگیری در بتن را ندارند. وجود آج بر روی این میلگردها، از لغزش مواد بر روی سطح فولاد جلوگیری کرده و یک پیوند مناسب بین بتن و میلگرد به وجود میآورد. مقاومت کششی میلگردهای آجدار بیشتر از میلگردهای ساده است. مقاطع آجدار در مقاطع ۶ تا ۵۰ میلی متر تولید می گردد. میلگردهای آجدار خود شامل دو نوع مختلف میلگردهای آجدار ترمومکانیکی یا TMT و میلگردهای آجدار مقاومت بالا HSD می شوند.
میلگردهای کلاف در واقع کلافهای در هم پیچیدهای هستند که استفادههای بسیار گستردهای در سازههای ساختمانی و صنعتی دارند. از آن بهعنوان سیم خاردار، سیم بکسل، زنجیر فلزی، میخ و پیچ و پرچ، توری حصاری و فنس و گابیون نیز استفاده میکنند. همچنین میلگرد کلاف موارد استفاده زیادی در صنایع فنرسازی دارد. میلگردهای کلافی در دو نوع ساده و آجدار در دسترس هستند.
میلگردها طول و قطر گوناگون و جنسهای مختلفی دارند و از نظر نوع نیز ۶ نوع مشترک دارند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1.میلگرد اروپایی (کربن، منگنز، سیلیکون، آلیاژی و غیره)
2.فولاد کربندار (میلگرد پایه «سیاه»
3.گالوانیزه
4.اپوکسی پوشش دادهشده
5.فایبرگلاس پلیمر و ضد زنگ
6.فولاد ضد زنگ
ویژگی مهم میلگرد اروپایی، جنس آن است که به طور عمده از منگنز ساخته شده است. میلگرد اروپایی، مقاومترین نوع میلگرد با توجه به ویژگی خمشوندگی است. کار با آن راحت است. برای استفاده در مناطق زلزلهخیز و یا برای پروژههایی که نیاز به ساختاری یکپارچه دارند، این میلگرد توصیه نمیشود.
رایجترین نوع میلگرد، میلگرد «سیاه» است. بزرگترین ضعف میلگرد سیاه این است که زود دچار فرسایش میشود. اگر این فرسایش زیاد باشد، باعث شکسته شدن بتنهای اطراف آن میشود. برای شرایطی که ممکن است میلگرد در معرض رطوبت و اشباع آب قرار بگیرد، گزینههای مناسبتری نسبت به میلگرد سیاه وجود دارد. با این حال میتوان نتیجه گرفت که بهترین نوع میلگرد موجود از لحاظ قدرت و استحکام کششی، میلگرد سیاه است.
میلگرد با پوشش اپوکسی، در واقع همان میلگرد سیاه با پوشش اپوکسی است. این میلگرد، دارای مقاومت نسبی مشابه است. اما در برابر خوردگی مقاومتر است. با این حال، پوشش اپوکسی، فوقالعاده ظریف است. هرچه آسیبِ وارده به پوشش بیشتر باشد، مقاومت کمتری به خوردگی از خود نشان میدهد.
میلگرد گالوانیزه نسبت به میلگرد سیاه، چهل برابر مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد و شاید به همین دلیل هم از میلگردهای اوپکسی گرانتر هستند. این نوع میلگردها آسیبپذیری کمتری دارند، بنا بر این ارزش بیشتری نسبت به میلگرد اپوکسی دارند.
میلگرد FRP، محصولی کامپوزیتی است که به جای میلگردهای فولادی استفاده میشود و به طور قابل توجهی از خسارات ناشی از خوردگی میلگرد در محیط های خورنده و اسیدی جلوگیری میکند. استفاده از میلگرد FRP، در اماکنی که مشکل مجاورت با میدانهای الکتریکی و مغناطیسی وجود ندارد، بهترین انتخاب برای مسلح کردن بتن میباشد. این محصول، به دليل مقاومت عالی و مناسبی كه در برابر سولفاتها و كلريدها و همچنین مقاومت در برابر زنگ زدگی و زنگ خوردگی، مورد استفاده وسیع قرار میگیرند. باعث کاهش قطر و افزایش فاصلهی بین میلگردها در ساختار بتنی مسلح، ازجمله دالها، تونلها، فونداسیون و… میشوند. در نتیجه، در برابر ارتعاشات به وجود آمده ناشی از زلزله و یا تجهیزات صنعتی، مقاومتی ندارند.
میلگرد فولادی ضد زنگ، به عنوان بهترین نوع میلگرد قابل استفاده برای اکثر پروژه های موجود و به نوعی گرانترین میلگرد موجود در بازار است. این نوع میلگرد، حدود هشت برابر گرانتر از میلگرد اپوکسی است. با این حال، استفاده از فولاد ضد زنگ در همهی موارد، به جز موارد خاص، پُرهزینه است. میلگرد فولادی ضد زنگ، در شبکهبندیها و تقویتکنندهها و نگهدارندهها و حتی لوازم تزئینی، مانند فرفورژهکاریها استفاده میشود و بیشترین کاربرد آن، در صنعت راه و ساختمان برای جبران مقاومت کششی بتن است.
1.مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و کاهش احتمال ترکخوردگی بتن
2.مقاومت بالا در برابر آسیبدیدگی
3.طول عمر بالا و عدم نیاز به نگهداری و تعمیرات
4.شکلپذیری مناسب
5.جرای آسان
6.عدم حساسیت به کیفیت بتن مورد استفاده
میلگرد A1 S240
میلگرد A2 S340
میلگرد A3 S400
میلگرد A4 S500
از جنس فولاد نرم هستند، معمولاً به شکل صاف (بدون آج) تولید میشوند و به دلیل نداشتن آج، کاملاً قابل تشخیص هستند.میلگرد A1 یک استوانهی فولادی است که از نظر ترکیب شیمیایی، تقریبا 24درصد کربن و 60درصد سیلیسیوم دارد و به همین دلیل، نسبت به سایر میلگردهای A2 تا A4، نرمتر بوده و مقاومت کششی پایینتری دارد. میلگردهای A1 به دلیل ترکیب شیمیاییِ کمکربن، برای استفاده در مصارف جوشکاری ایده آل هستند؛ اما از نظر سختی، در گروه میلگردهای نرم قرار دارند. غییر شکل پلاستیکی این محصول در محدوده ۱۵ درصد مشخص می شود.
نوعی میلگرد آجدار است که آج آن به صورت یک مارپیچ از ابتدا تا انتهای میلگرد، ادامه پیدا کرده و در هیچ کجا قطع نمیشود.
میلگرد A2 را به عنوان میلگرد نیمه خشک (ترد) و نیمهنرم می شناسند. برای استفاده در ساختمانسازی سبک، گزینهی بسیار مناسبی است.
تغییر شکل پلاستیکی این محصول در محدوده ۱۹ درصد تعیین شده است.
دارای آج جناقی (۷ و ۸) است. بهعنوان میلگرد خشک (ترد) شناخته میشود که مناسب عملیات ساختمانی است. این میلگرد برای آهنگری و تغییر شکلهای فراوان با زوایای تُند، مناسب نیست و به هیچ وجه عملیات جوشکاری بر روی آن مجاز نیست.
دارای آج دوکی شکل است. تولید میلگرد آجدار با استحکام بالا سبب جلوگیری از اتلاف منابع و همچنین سهولت امر طراحی و صرفهجویی در پروژه میشود.
میلگردهای استیل از آلیاژ سری ۳۰۰ تولید می شود از مزایای میلگرد استیل اکسید نشدن و نداشتن خاصیت مغناطیسی آن است زیرا دارای مقدار زیادی نیکل و کروم می باشد. این نوع از میلگردها دارای دو نوع ضد زنگ و کربن دار است و از کاربردهای آن می توان به استفاده از آن ها در مناطق مرطوب اشاره کرد.
از میلگردهای تقویتی برای تقویت جاهایی که نیاز به مقاومت بیشتر دارد استفاده می شود. بیشترین محل استفاده از آن ها در سقف های تیرچه بلوک، فونداسیون، دیوار برشی است چرا که این نوع میلگرد با شمش فولادی نورد گرم تولید شده و قابلیت خم شوندگی بالایی دارد تا جایی که تا ۱۸۰ درجه خم می تواند خم شود.
میلگرد نرمال معمولا بین ۳ تا ۱۱ متر موجود هستند. تفاوت آن ها با میلگردهای معمولی در گرید یا آنالیز، ترکیبات شیمیایی، میزان مقاومت تسلیم و تنش کشش میلگرد نرمال است. موارد مصرف آن در استفاده برای افزایش تقویت فونداسیون، استفاده در صنایع فنرسازی، افزایش مقاومت بتن و استفاده به عنوان میلگرد حرارتی هستند.
میلگردهای بستر شامل دو میلگرد موازی هستند که با فاصله ۵.۵، ۱۱ و ۱۵ سانتیمتر از یکدیگر قرار دارند که معمولا طول آن ها حدود ۳ متر است. همچنین یک مفتول به صورت عمودی یا زیگزاک به آن دو جوش داده می شود. برای افزایش مقاومت در برابر تنش های خمشی و برشی از میلگردهای بستر استفاده می شود. علاوه بر این، آرماتور بستر بر باربری عمودی و مایل ستون های ساختمان تاثیر خوبی دارد. از دیگر مزیت های آن می توان به نیاز نداشتن به دوغاب بندی، استحکام در برابر زلزله اشاره کرد.
یکی از معایب میلگردها خوردگی و ساییدگی میلگردهای فولادی است، پس با پیشرفت تکنولوژی نوعی از میلگردهایی با مواد کامپوزیتی ساخته شد. این میلگردها علاوه بر اینکه دچار خوردگی نمی شوند، مشکلاتی مربوط به انتقال جریان های الکریسته ندارد.از میلگردهای کامپوزیتی (FRP) برای طراحی و ساخت ساختمان های جدید نیز استفاده شده و باعث کاهش قطر و افزایش فاصله میلگردها در اعضای بتن مسلح مانند دال ها، تونل ها، فونداسیون و غیره می شوند. همچنین استفاده از آرماتور FRP جهت افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله بهترین گزینه می باشد.
میلگردهای HSD نوعی از میلگردهای آجدار است. در فرآیند تولید آن ها تغییراتی را اعمال می کنند تا مقاومت آن ها به شدت بالا رود. این نوع از میلگردها چون از مقدار کربن کم ساخته می شود، همین عامل باعث شده بسیار برای جوشکاری مناسب باشد. همچنین میلگردهای HSD، دارای استحکام کششی بالا و چکش خواری مناسب است.
میلگردهای زیگزال همان خرپا هستند که از میلگردهای آجدار یا ساده ساخته می شوند و از طریق جوش یا قلاب به یکدیگر وصل می شوند. از این نوع میلگرد در ساخت سقف استفاده می کنند. میلگردهای زیگزاگ بهتر است به روش نورد گرم تولید و در میلگردهای بالایی تیرچه از میلگرد آجدار ۳۴۰ یا بالاتر استفاده شود. هر چه طول تیرچه بالاتر باشد، قطر میلگرد بیشتر می شود.
میلگردهای ترانس دارای ظاهری متفاوت از میلگردهای دیگر هستند زیرا پس از تولید با عملیات پولیش، سطح آن صاف و صیقلی می شود و دارای مقاومت و سختی بالا هستند.شیوه پولیش زنی این نوع از میلگردها کیفیت میلگردهای ترانس را تعیین کرده و به دو دسته تک پولیش و دو پولیش تقسیم بندی می شوند.
از آن جایی که ترک بتن باعث کاهش استحکام سازه می شود، استفاده از میلگردهای حرارتی به منظور جلوگیری از ترک خوردگی بتن از جمله تهمیداتی است که می توان انجام داد. به میلگردهای حرارتی میلگردهای افت حرارت نیز می گویند. عمده استفاده از میلگردهای حرارتی در سقف های تیرچه بلوک، عرشه فولادی و سقف های کرومیت می باشد.
میلگردها از سایز ۸ تا ۵۰ میلیمتر تولید می شوند، اما گاهی اوقات لازم است که در محل پروژه یا کارگاه سایز و قطر میلگرد را اندازه گیری کرد. بسیاری از افرادی که در زمینه ساخت وساز فعالیت دارند، می توانند به صورت چشمی سایز آن ها را تشخیص دهند. معمولا روش های تشخیص سایز میلگرد به وسیله شابلون، ریسمان، آچار فرانسه و بند انگشت هستند.
شناسایی میلگرد در بتن از اهمیت بالایی برخوردار بوده چرا که در بسیاری از مواقع در هنگام ساخت و ساز نیاز به برش و حفاری سازه های بتنی می باشد که در صورت آگاه نبودن از جایگاه میلگرد، ممکن است خسارات جبران ناپذیری رخ دهد.
کارشناسان و متخصصین این مجموعه همواره در تلاشند که علاوه بر ارائه انواع متنوع میلگرد با بالاترین کیفیت برای مصرفکنندگان در بازارآهن، آخرین و جدیدترین قیمت روزمیلکرد را با توجه به نوسانات بازار در سایت منتشر کنند.
عباس زاده